"Тэатр Уршулі Радзівіл" - выступ у Нясвіжскім палацы
Францішка Уршуля, дачка кракаўскага кашталяна Януша Антонія Карыбута Вішнявецкага і Тэафілі з Ляшчынскіх нарадзілася 13 лютага 1705 года ў Чартарыйску на Валыні. Ва ўзросце дваццаці гадоў Францішка Уршуля выйшла замуж за князя Міхала Казіміра Радзівіла, званага “Рыбанькам”, і пераехала ў Нясвіж, дзе правяла большую частку свайго жыцця.
Княгіня Францішка Радзівіл стала ініцыятаркай аднаўлення нясвіжскай друкарні і ўпарадкавання княскай бібліятэкі. Энергічная, добра адукаваная гаспадыня Нясвіжа займалася гаспадаркай, ладзіла разнастайныя культурныя імпрэзы, знаходзіла час для творчасці, пакінула пасля сябе багатую літаратурную спадчыну на польскай і французскай мовах: празаічныя і паэтычныя лісты, прынагодныя, сатырычныя, рэлігійныя і любоўныя вершы, загадкі, драматычныя творы і нават маральна-філасофскія трактаты.
У XVIII ст. на землях Беларусі яшчэ не было прафесійных тэатраў: дзейнічалі школьныя тэатры і толькі пачыналі з’яўляцца прыдворныя. Першым такім тэатрам, дзякуючы намаганням Францішкі Радзівіл, стаў тэатр у Нясвіжы.Творы для свайго тэатра княгіня пісала сама.
Тэатральныя імпрэзы ў Нясвіжы былі нечым большым, чым проста тэатрам. Са сцэны гучалі віншаванні ў адрас імяніннікаў, гледачам чыталіся загадкі, а за найбольш трапныя адказы раздаваліся падарункі. Ролі ў спектаклях выконвалі госці, родзічы, запрашаліся кадэты Рыцарскай акадэміі.
Тэатральныя імпрэзы ў Нясвіжы былі нечым большым, чым проста тэатрам. Са сцэны гучалі віншаванні ў адрас імяніннікаў, гледачам чыталіся загадкі, а за найбольш трапныя адказы раздаваліся падарункі. Ролі ў спектаклях выконвалі госці, родзічы, запрашаліся кадэты Рыцарскай акадэміі.
Тэатр даваў уладальнікам магчымасць прадэманстраваць багацце і веліч двору, пазабавіць і здзівіць гасцей. Пасля прадстаўленняў адбываліся ўрачыстыя вячэры, ладзіліся феерверкі і каруселі. Усе прысутныя былі адначасова і гледачамі, і ўдзельнікамі. А само сцэнічнае дзеянне аб’ядноўвала розныя віды тэатральнага мастацтва: спевы, танцы, дэкламацыю. Тэатр у Нясвіжы існаваў як лад жыцця, таму і на сцэне адлюстроўвалася жыццё, таксама тэатральнае, ва ўсіх яго праявах.
У 2011 годзе мастацкі кіраўнік Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы Мікалай Пінігін звярнуўся да гістарычнай спадчыны Францішкі Уршулі і прадставіў на Купалаўскай сцэне аўтарскую рэканструкцыю тэатральнага вечара ў нясвіжскім палацы. З моманту прэм’еры рэжысёр марыў прывезці спектакль у Нясвіж і граць у яго ў сценах, дзе ўпершыню прагучалі радкі, складзеныя ўласнаручна пані Францішкай Радзівіл.